Artykuł

Justyna Orłowska

Justyna Orłowska

Znaczenie mediacji w środowisku lokalnym


Temat mediacji środowiskowych jest w polskiej literaturze pojęciem marginalnym. Niewiele jest pozycji, również przetłumaczonych z języka angielskiego, w których zastosowanie mediacji jako formy rozwiązywania konfliktu w społeczności lokalnej, jest ujmowany precyzyjnie i wielowymiarowo. W Stanach Zjednoczonych od lat stosuje się mediacje w różnych dziecinach życia stąd szeroki zasób artykułów i książek traktujących o mediacji w miejscach pracy, firmach, urzędach, podczas rozwiązywania sporów o wykup ziemi, między korporacjami a społecznościami i wiele innych.

W Ameryce Północnej mediacje środowiskowe są znane od wielu lat pod szerokim pojęciem ruchu na rzecz środowiskowego rozwiązywania sporów (environmental dispute resolution movement). Wiele organizacji rządowych oraz stowarzyszeń z sektora prywatnego na czele ze znanymi uniwersytetami zaangażowało się w trenowanie, rozwijanie i propagowanie mediacji jako sposobu rozwiązywania konfliktów w lokalnych społecznościach.

Procedura mediowania ugody między przedstawicielami firm, lokalna społecznością, pracownikami lub zarządem jest podobna jak w przypadku mediacji rodzinnych. Mediator odbywa kilka sesji na osobności spotykając się na raz z tylko jedną stroną konfliktu. Następnie dochodzi do spotkania z drugą stroną. Taka procedura może powtórzyć się kilka razy aż do momentu gdy mediator lub strony wniosą o spotkanie wspólne. W takim wypadku dochodzi do sesji z udziałem wszystkich stron, zwykle reprezentowanych przez wybranych w drodze demokratycznych wyborów lub posiadających odpowiednie uprawnienia, przedstawicieli odpowiedzialnych za reprezentowanie stron.

Jednym z pierwszych zagadnień, na które natrafiłam podczas zbierania informacji dotyczących warunków koniecznych do spełnienia podczas prowadzenia mediacji była kwestia licencjonowania mediatorów zajmujących się sprawami środowisk lokalnych. Zarówno w Stanach Zjednoczonych jak i w Polsce brak odpowiedniego prawodawstwa, które regulowałoby wymogi formalne oraz precyzowało doświadczenie naukowe i zawodowe konieczne do zdobycia potrzebnych uprawnień. Skutkiem tego jest niekontrolowany rynek usług mediacyjnych, oferowanych przez zróżnicowaną kadrę o metodach pracy z szerokiego spektrum.

Kolejną poruszaną kwestią jest wybór reprezentantów poszczególnych grup zaangażowanych w konflikt. Wymienia się poszczególne kwestie jako priorytetowe do uwzględnienia podczas owej selekcji: włączenie w proces wszystkich zainteresowanych stron, tak by każda grupa biorąca udział w mediacji była odpowiedzialna za jej ostateczny wygląd, jasne spisanie ról i obowiązków odpowiednich do zaistniałej sytuacji, prowadzenie procesu mediacji w sposób przejrzysty, docieranie do i testowanie zasadności, przydatność i słuszność propozycji oraz podpisanie z członkami mediacji stosownych porozumień dotyczących kluczowych punktów procesu.

Kontrowersyjną materią często poruszaną w zagranicznych artykułach są pytania o korzyści z wprowadzania mediacji jako formy porozumienia między środowiskami lokalnymi. Trudną kwestią jest np.: mediowanie między dużą korporacją posiadająca udziały w firmach na całym świecie, która przedstawia projekt nieakceptowany przez lokalną społeczność. Takim samym wyzwaniem może się okazać próba znalezienia porozumienia między grupą pracowników a dyrekcją, która w swoich rękach dzierży losy zatrudnienia owych osób. Dlatego też ważne jest dla mnie przedstawienie zalet, na jakie wskazuje Edith M. Netter w swoim artykule Mediation: A New Way to Resolve Land Use Conflicts. Otóż wymienia następujące korzyści płynące z mediowania między skonfliktowanymi frakcjami w lokalnej społeczności:
  • otwarta komunikacja, jasne zasady i kreatywne podejście do konfliktu;
    korzyścią z mediacji toczących się za zamkniętymi drzwiami jest ich poufność oraz wyłączenie udziału mediów jako katalizatora sporu; ta sama zasada dotyczy mediacji w Ośrodkach Pomocy Społecznej i innych organizacjach, w których na co dzień może brakować przestrzeni do swobodnej komunikacji dotyczącej kwestii spornych;
  • skupienie na dochodzeniu do porozumienia z odseparowaniem uczuć od faktów;
  • jeśli strony osiągną konsensus, może on oszczędzić późniejszych roszczeń dochodzonych drogą sądową oraz kosztownych procesów;

  • podczas dochodzenia do ugody strony dotąd skonfliktowane uczą się współpracować, ich porozumienie może zatem stać się drogą na przyszłość i sposobem na radzenie sobie z kwestiami spornymi;
  • rozwiązania ustalone wspólnie mają większą szansę na pozytywne i konsekwentne zrealizowanie, jeśli wynikną z obopólnej zgody.

Kluczową kwestią w przypadku międzykulturowych mediacji jest znajomość specyfiki danego regionu i kultury. Język, obyczaje oraz mentalność ludzi biorących udział w mediacjach jest priorytetem w sytuacji, gdy właśnie te rozbieżności wpływają na eskalacje konfliktu. Ta sama prawidłowość dotyczy mediacji w środowiskach lokalnych takich jak firmy, organizacje, społeczności. Wiedza o prawach w nich obowiązujących może stać się narzędziem mediatora do lepszego zrozumienia istoty konfliktu i ukrytych w nich potrzeb stron.



    Autorka jest psychologiem, mediatorką, terapeutką, szkoleniowcem i trenerką. Pracuje w podejściu skoncentrowanym na rozwiązaniach oraz udziela pomocy osobom doznającym przemocy domowej.
    Zobacz także: www.konsultacje.waw.pl



Bibliografia


  • John M. Armentano. (2003). Another Approach: Future Is Bright for Alternative Dispute Resolutions. Zoning and land use. Strona 5, Law Journal: New York.
  • Phillips, A., B. (2001). The Mediation Field Guide, Transcending Litigatio and Resolving Conflicts in Your Business or Organization. Wydawnictwo: Jossey-Bass, San Francisco.
  • Lawrence, S. (1999). Building Consensus, Boston Review strona: http://www.bostonreview.net/BR24.5/susskind.html.
  • Netter, M., E. (1992). Mediation: A New Way to Resolve Land Use Conflicts
    Wydanie 3 PCJ, strona: http://www.plannersweb.com/articles/net010.html.




Opublikowano: 2011-07-17



Oceń artykuł:


Skomentuj artykuł
Zobacz komentarze do tego artykułu

  • Znaczenie mediacji w środowisku lokalnym

    Autor: impresja   Data: 2011-07-17, 21:52:02               Odpowiedz

    Artykuł zawsze na czasie.
    DZiękuję.
    Jak dla mnie to bardzo ciekawa jest ta separacja uczuć od faktów.
    To faktycznie trudna i pewnie dlatego tak bardzo ciekawa ta opcja.
    Fakty oddzielone od uczuć.
    Same,gołe fakty.
    A uczucia....
    Ech.
    Pozdrawiam.... Czytaj dalej

Zobacz więcej komentarzy