Artykuł

Phelim McIntyre

Phelim McIntyre

Mity i fakty na temat homoseksualizmu


Wprowadzenie


Od czasu gdy Amerykańskie Stowarzyszenie Psychiatryczne usunęło homoseksualizm z listy zaburzeń psychiatrycznych (DSM) w roku 1973 toczy się debata - czy osoby homoseksualne wymagają terapii czy też nie. W Anglii trzy główne ciała stowarzyszające psychologów, terapeutów i konsultantów zdrowia psychicznego wypowiedziały się w mniej lub bardziej kategoryczny sposób przeciw terapii ukierunkowanej na pomoc osobom odczuwającym nieakceptowany pociąg seksualny wobec własnej płci w przezwyciężeniu tych impulsów. Jako odpowiedzialni profesjonaliści musimy zadać pytanie, czy opisane stanowisko jest zgodne z badaniami naukowymi oraz najlepszymi praktykami? Niniejszy artykuł ma za zadnie uważniejszą analizę twierdzeń dotyczących zarówno terapii ukierunkowanej na przezwyciężenie skłonności homoseksualnych, jak i terapii ukierunkowanej na skłonienie pacjenta do ich zaakceptowania. Zarzuty skonfrontujemy z danymi naukowymi, podniesiemy też kwestię praw pacjenta i praw człowieka w odniesieniu do tych terapii.

Twierdzenie 1. Nie jest możliwa zmiana orientacji seksualnej.
Fałsz


Istnieje duża liczba świadectw zarówno osób, które zmieniły orientację z homoseksualnej na heteroseksualna, lecz także w druga stronę. Godne zauważenia przykłady to Tom Robinson, znany najbardziej z piosenki Sing If You're Glad To Be Gay ("Zaśpiewaj to, jeśli jesteś gejem i jest ci z tym dobrze"), Carina Trimingham, a nawet pro-gejowski aktywista Michael Glatze oraz Charlene E. Cothran, która była założycielką lesbijskiego czasopisma "Venus". Jest to uznawane przez aktywistów homoseksualnych, takich jak Peter Tatchell, który na swoim blogu pisze: "Homoseksualizm nie jest naturalny. Biologia nie jest przeznaczeniem. Jednostronne genetyczne wyjaśnienia homoseksualizmu są prymitywne, uproszczone i skazane na porażkę."

Twierdzenie 2. Nauka udowodniła, że homoseksualizm jest wrodzony.
Fałsz


W raporcie opublikowanym w roku 2009 przez Amerykańskie Stowarzyszenie Psychologiczne, krytycznie nastawionym wobec terapii mającej na celu przezwyciężenie niechcianych skłonności homoseksualnych, autorzy (wszyscy będący pro-gejowskimi psychologami) stwierdzili, że nie istnieje dowód wskazujący na jakąkolwiek jedną przyczynę homoseksualizmu. Stwierdzili, że jest on wynikiem współoddziaływania czynników biologicznych, społecznych i psychologicznych. Choć różne gazety ogłaszają co po raz "odkrycie" gejowskiego genu, gejowskiego mózgu itp. w rzeczywistości nic takiego nie zostało znalezione. Badania bliźniąt jednojajowych wykazały, że w zaledwie 13% przypadków zarówno jedno jak i drugie z bliźniaków jest homoseksualne, a w przypadku gdy bliźnięta wychowywane były osobno - proporcja ta spada do 2%. W przypadku czysto biologicznych uwarunkowań zgodność orientacji seksualnej obu bliźniąt jednojajowych musiałaby wynieść 100%.

Twierdzenie 3. Nie ma dowodów na psychologiczne źródła homoseksualizmu.

Fałsz


Choć nie można wskazać na konkretną przyczynę rozwoju homoseksualizmu, można wskazać szereg specyficznych czynników psychologicznych, odgrywających rolę w jego rozwoju. Czynniki wskazywane przez psychoterapeutów zajmujących się tą dziedziną obejmują zaburzenia relacji między rodzicami a dzieckiem, relacje z rodzeństwem, z osobami mającymi władzę (wychowawcami np.), znęcanie się ze strony rówieśników, czynniki socjologiczne (zwłaszcza ujawniające się w sposobie ekspresji homoseksualizmu). Te same problemy obserwowane są podczas terapii osób uzależnionych od pornografii, alkoholików, osób uwikłanych w subkultury gangsterskie i innych osób mających problemy związane z poczuciem męskości czy kobiecości. Być może wpływy biologiczne powodują, że osoby mające podobne doświadczenia rozwojowe wykształcają skłonności homoseksualne, a inne np. uzależnienia, nie możemy być jednak pewni, że jest to spowodowane samą biologią.

Twierdzenie 4. Homoseksualiści wykazują wyższy poziom zaburzeń psychiatrycznych niz ogół populacji.
Prawda


W Danii, jednym z najbardziej przyjaznych homoseksualistom państw homoseksualiści czterokrotnie częściej popełniają samobójstwa niż pozostała część populacji. W przypadku osób będących w homoseksualnych związkach małżeńskich jest jeszcze gorzej - popełniają oni samobójstwa ośmiokrotnie częściej, niż ogół populacji. Należy zwrócić przy tym uwagę na oświadczenie duńskiego rządu dotyczące tych statystyk, w którym stwierdza się, iż nie można tego zjawiska przypisać "homofobii". Inne dane statystyczne wskazują, iż homoseksualiści częściej niż heteroseksualiści cierpią na zaburzenia psychiczne, takie jak choroba dwubiegunowa, zaburzenie, którego także nie da się przypisać "homofobii" społeczeństwa.

Twierdzenie 5. Terapia afirmatywna (gay affirmative therapy) pomaga zredukować poziom problemów psychicznych u homoseksualistów.
Fałsz


Przede wszystkim, mimo tego, że jest to rodzaj terapii zalecany np. przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne, nie ma żadnych badań, które potwierdzałyby, że terapia ta jest pomocna, a nawet bezpieczna.

Po drugie, jak już wspomniano, statystyki z państw wspierających homoseksualizm, takich jak Dania, pokazują, że akceptacja homoseksualizmu nie tylko nie ma pozytywnego wpływu na poziom zdrowia psychicznego homoseksualistów, a może wręcz spowodować wzrost prawdopodobieństwa poważnych problemów ze zdrowiem psychicznym. Takie same dane pochodzą z badań holenderskich. Znajduje to także potwierdzenie w badaniach amerykańskich, pokazujących, że osoby żyjące w związkach jednopłciowych są narażone na wyższy poziom przemocy domowej, niż osoby będące w związkach heteroseksualnych.

Rekomendacje tego typu terapii Amerykańskie Stowarzyszenie Psychologiczne opiera na dosłownie jednym badaniu, które nie spełnia wymogów poprawności metodologicznej. Nie spełnia ono wymagań, na których podstawie których APA odrzuciło dowody pochodzące z szeregu badań naukowych wskazujących na pozytywne rezultaty terapii nastawionej na zmianę (tj. terapii reparacyjnej). Jest to doskonały przykład stosowania podwójnych standardów.


Twierdzenie 6. Terapia nastawiona na pomoc w przezwyciężaniu nieakceptowanych skłonności homoseksualnych może być szkodliwa.
Prawda


Każdy rodzaj psychoterapii niesie ze sobą ryzyko - w większości przypadków 5-10%. W niektórych przypadkach, np. przy terapii poznawczo-behawioralnej w zespole chronicznego zmęczenia oszacowanie potencjalnej szkodliwości wynosi aż 25%. Gdybyśmy zabronili stosowania psychoterapii w przypadkach, gdzie występuje jakiekolwiek ryzyko szkodliwości, należałoby całkowicie zdelegalizować jakąkolwiek psychoterapię. Dodatkowo jedyne badanie naukowe, które wykazało potencjalną szkodliwość psychoterapii ukierunkowanej na zmianę (A. Schildo i M. Schrodera), w którym nie dość, że rekrutowano w gejowskich barach wyłącznie osoby, które doznały takiej szkody (pod hasłem: "udowodnijmy szkodliwość homofobicznych terapii"), paradoksalnie wykazało również korzyści, jakie odnieśli badani wskutek terapii.

Twierdzenie 7. Nie ma dowodów potwierdzających twierdzenie, że terapia nastawiona na przezwyciężenie skłonności homoseksualnych w ogóle działa.
Fałsz


W roku 2009 Mark Yarhouse i Stanton Jones opublikowani wyniki podłużnych badań nad umotywowanymi religijnie wysiłkami w kierunku zmiany orientacji seksualnej. Choć komisja zajmująca się sprawami LGTB w APA odrzuciła to badanie jako nieadekwatne, APA jako takie zaakceptowało pracę autorów, jako spełniającą kryteria rzetelnego badania naukowego. Choć najrzetelniejsze, nie jest to jedyne badanie potwierdzające możliwość zmiany.

Twierdzenie 8. Terapia mająca na celu pomoc w przezwyciężeniu nieakceptowanych skłonności homoseksualnych została zdyskredytowana przez każdą większą organizację zdrowia psychicznego.
Fałsz


APA opublikowało oświadczenie, w którym stwierdza, że nie znaleziono dowodów ani na skuteczność, ani na szkodliwość tego typu terapii. Dwóch byłych prezesów APA także wypowiedziało się pozytywnie o terapii ukierunkowanej na zmianę. Pomimo to wiele organizacji psychologicznych utrzymuje, że APA zdyskredytowało ten typ terapii.

Twierdzenie 9. Raport APA jest najbardziej obiektywnym i najobszerniejszym opracowaniem na temat terapii ukierunkowanej na zmianę.
Prawda i fałsz


Choć raport APA jest rzeczywiście najobszerniejszym opracowaniem tematu, jest jednocześnie najbardziej stronniczy. Każdy z jego autorów publicznie zdeklarował (jeszcze przed rozpoczęciem prac nad raportem), że jest zdecydowanym przeciwnikiem takiej terapii i uznał ją za nieetyczną. Najbardziej obiektywne opracowanie tej tematyki zostało dokonane przez Dr Glynna Harrisona, na potrzeby "Anglican Listening Project on Human Sexuality". W swym raporcie, zaprezentowanym na konferencji w Lambeth, dr Harisson oświadczył, że nie istnieją żadne dowody na szkodliwość oraz brak skuteczności tej terapii.

Twierdzenie 10. Istnieją dowody na to, że homoseksualizm jest równie zdrowy jak heteroseksualizm.
Fałsz


Jedyne badanie wykazujące brak różnic między homo- i heteroseksualistami pochodzi z badań Evelyn Hooker, która rekrutowała osoby z środowisk aktywistów gejowskich w San Francisco. Osoby badane były wstępnie selekcjonowane, tak, by odrzucić osoby, które kiedykolwiek leczyły się psychiatrycznie. Późniejsze próby replikacji badań Hooker nie powiodły się.

W książce Homosexuality and American Psychiatry autor Ronald Bayer opisuje czynniki, które doprowadziły do wykreślenia homoseksualizmu z listy zaburzeń psychicznych, wskazując, że badania naukowe nie odgrywały w tym procesie większej roli.

Twierdzenie 11. Oferowanie terapii ukierunkowanej na zmianę jest narzucaniem swojego światopoglądu klientowi i nieetycznym nadużywaniem pozycji.
Fałsz


Żaden terapeuta zajmujący się kwestiami powiązanymi z orientacją seksualną nie będzie pracował z klientem, który nie wyraził chęci uczestnictwa w takiej terapii. Żaden terapeuta nie będzie kogokolwiek zmuszał do zmiany. Nieetycznym pogwałceniem praw człowieka sformułowanych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz deklaracji składanych na poziomie poszczególnych państw jest odmowa tego typu terapii klientowi, który takiej terapii poszukuje, a także prześladowanie terapeutów oferujących tę opcję, zarówno przez stowarzyszenia psychoterapeutyczne, jak i organizacje aktywistów gejowskich.

Niebezpieczeństwa związane z ew. prawnym zakazem terapii prowadzącej do zmiany orientacji seksualnej


W 2013 roku w pierwotnej wersji (zarówno drukowanej, jak i wirtualnej) 5-tej edycji amerykańskiej klasyfikacji zaburzeń DSM V (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, edycja piąta), podręcznika klasyfikującego zaburzenia psychiczne, wydawanego przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne określenie: "zaburzenie pedofilne (paedophilic disorder) nieoczekiwanie zostało zastąpione mianem stanu pedofilnego (paedophilic condition). Ponadto wprowadzono w nim termin pedofilnej orientacji seksualnej. Po polsku nadal mówi się o zaburzeniu, co dla poprawności zachowamy.

Aby cierpieć z powodu zaburzenia pedofilnego klient musi spełniać następujące kryteria:
  1. Pojawiające się przez przynajmniej 6 miesięcy powracające, silnie podniecające fantazje seksualne, impulsy seksualne lub zachowania dotyczące aktywności seksualnej z dzieckiem lub dziećmi, które nie wkroczyły jeszcze w okres dorastania (ogólnie przed 13 r.ż).
  2. Fantazje, impulsy lub zachowania spowodowały klinicznie znaczący dyskomfort lub upośledzenie w społecznym, zawodowym lub innym obszarze funkcjonowania.
  3. Osoba ma przynajmniej 16 lat i jest co najmniej 5 lat starsza niż dziecko lub dzieci z kryterium A.

W oryginalnym wydaniu DSM-V umieszczono następujące wyjaśnienie:
    "Jeśli osoby takie donoszą o braku poczucia winy, wstydu lub niepokoju związanego z tymi impulsami, a historia życia wskazuje, że nigdy nie działali zgodnie z tymi impulsami, osoby takie mają pedofilną orientację seksualną, a nie zaburzenie pedofilne" [1].

Pod wpływem protestów środowisk konserwatywnych i katolickich w USA, APA zmieniło ostatecznie termin "orientacja pedofilna" na "preferencja pedofilna", mimo to jednak cała ta sytuacja budzi uzasadniony niepokój. Po pierwsze, widać zabiegi w kierunku uznania pedofilii za "normalną" orientację seksualną. Niektórzy psychologowie apelują, by pomagać pedofilom radzić sobie z ich problemem, umożliwiając rozładowanie napięcia seksualnego za pomocą wirtualnie wygenerowanej pornografii dziecięcej. Jeden z uniwersytetów gościł nawet propedofilną konferencję.

Po drugie naraża to terapeutów pomagających pedofilom na ryzyko procesów sądowych pod zarzutem dyskryminacji pedofilów ze względu na ich orientację seksualną. W przypadku wprowadzenia zakazu terapii ukierunkowanej na zmianę orientacji seksualnej skutkiem będzie także delegalizacja pomocy terapeutycznej osobom cierpiącym na zaburzenie pedofilne. Jest to proste. Jeśli dana osoba nie odczuwa wstydu, niepokoju ani poczucia winy ze względu na swój pociąg seksualny wobec dzieci i używa wyłącznie "wirtualnie wygenerowanej pornografii" (a zatem nie dokonuje sprzecznych z prawem czynów) to może legalnie zwalczać terapeutów oferujących pedofilom pracę nad zmianą kierunku pociągu seksualnego.

Terapeuta może mieć też do czynienia z sytuacją, gdy osoba dorosła (partner A) odkrywa, że jej/jego partner B jest w stanie dokonać aktu seksualnego wyłącznie wskutek fantazjowania, że partner A jest dzieckiem (lub pobudzając się do aktu seksualnego za pomocą "wirtualnej" pornografii dziecięcej). Mimo, że sytuacja ta może być dewastująca dla partnerów, jedyną legalną opcją terapeutyczna może stać się przekonywanie partnera A, by zaakceptował tę sytuację. Ma to przecież miejsce już w tej chwili, jeśli chodzi o zachowania sado-masochistyczne. Moment, w którym wprowadzi się zakaz pomagania terapeutycznego osobom w przezwyciężaniu skłonności homoseksualnych logicznie pociąga za sobą zakaz pomocy w przezwyciężaniu skłonności pedofilnych.


    Autor jest profesjonalnym doradcą i trenerem specjalizującym się w life coachingu, w sprawach dotyczących męskości i orientacji seksualnej. Pracuje w w południowej Anglii. Jest byłym homoseksualistą, który ujawnił się publicznie ze swoimi skłonnościami homoseksualnymi (tzw. coming-out) wieku 13 lat, ale pokonał swoją skłonność do osób tej samej płci i obecnie jest heteroseksualny od ponad 10 lat.

    Właścicielem praw autorskich jest angielska organizacja AGATE UK.


Bibliografia


Twierdzenia 1-3:

  • http://www.petertatchell.net/lgbt_rights/gay_gene/homosexualityisntnatural.htm
  • http://www.apa.org/pi/lgbt/resources/therapeutic-response.pdf
  • Bailey JM, Dunne MP, Martin NG. "Genetic and Environmental influences on sexual orientation and its correlates in an Australian twin sample" J Pers Soc Psychol. 2000 Mar;78(3):524-36.
  • Hershberger SL. "A twin registry study of male and female sexual orientation". Journal of Sex Research 1997, 34:212-22,
  • Verweij KJ, Shekar SN, Zietsch BP, Eaves LJ, Bai-ley JM, Boomsma DI, Martin NG. "Genetic and environmental influences on individual differences in attitudes toward homosexuality: an Australian twin study." Behav Genet. 2008 May;38(3):257-65. doi: 10.1007/s10519-008-9200-9.

Twierdzenia 4-5:

  • Mathy RM, Cochran SD, Olsen J, Mays VM. The Association between relationship markers of sexual orientation and suicide: Denmark 1990-2001, Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol. 2011 Feb;46(2):111-7. doi: 10.1007/s00127-009-0177-3.
  • http://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/370-FRA-hdgso-part2-NR_DK.pdf
  • de Graaf R, Sandfort TG, ten Have M. "Suicidality and Sexual Orientation: Differences Between Men and Women in a General Population Based Sample from the Netherlands" Arch Sex Behav. 2006 Jun;35(3):253-62.
  • Warner J, McKeown E, Griffin M, Johnson K, Ramsay A, Cort C, King M. "Rates and predictors of mental illness in gay men, lesbians and bisexual men and women: Results from a survey based in England and Wales" Br J Psychiatry. 2004 Dec;185:479-85.
  • Shaffer D, Fisher P, Hicks RH, Parides M, Gould M. "Sexual orientation in adolescents who commit suicide" Suicide" Life Threat Behav. 1995;25 Suppl:64-71.
  • Hershberger, Scott L.; D'Augelli, Anthony R. "The impact of victimization on the mental health and suicidality of lesbian, gay, and bisexuals" Developmental Psychology, Vol 31(1), Jan 1995, 65-74.
  • Paul JP, Catania J, Pollack L, Moskowitz J, Canchola J, Mills T, Binson D, Stall R. "Suicide attempts among gay and bisexual men: Lifetime prevalence and antecedents" Am J Public Health. 2002 Aug;92(8):1338-45.
  • Lettie L. Lockhart et al., "Letting out the Secret:Violence in Lesbian Relationships," J Interpers Violence December 1994 vol. 9 no. 4 469-492, doi: 10.1177/088626094009004003
  • Yong Lie G, Gentlewarrier S, "Intimate Violence in Lesbian Relationships: Discussion of Survey Findings and Practice Implications," Journal of Social Service Research 15 (1991): 46, DOI: 10.1300/J079v15n01_03
  • "Intimate Partner Violence," Bureau of Justice Statistics Special Report (U.S. Department of Justice, May, 2000): 11, http://www.bjs.gov/content/pub/pdf/ipv.pdf
  • "Extent, Nature, and Consequences of Intimate Partner Violence," U.S. Department of Justice: Office of Justice Programs (July, 2000): 30.,
  • http://www.uncfsp.org/projects/userfiles/File/DCE-STOP_NOW/NCADV_LGBT_Fact_Sheet.pdf

Twierdzenia 6-10:

  • http://www.thepsychologist.org.uk/archive/archive_home.cfm/volumeID_21-editionID_155-ArticleID_1290-getfile_getPDF/thepsychologist%5C0108jarr.pdf.
  • Michael J. Lambert (2013) Bergin and Garfield's Handbook of Psychotherapy and Behavior Change, 6th Edition, ISBN: 978-1-118-03820-8
  • Nelson PL, Warren JS, Gleave RL, Burlingame GM. "Youth psychotherapy change trajectories and early warning system accuracy in a managed care setting"J Clin Psychol. 2013 Sep;69(9):880-95. doi: 10.1002/jclp.21963.
  • http://www.25megroup.org
  • Journal of Human Sexuality (Vols 1-4) - szczegółowe opracowanie błędów zawartych w raporcie American Psychological Association Report,,
  • http://www.scribd.com/doc/115507777/Journal-of-Human-Sexuality-Vol-1,
  • http://www.scribd.com/doc/115506183/Journal-of-Human-Sexuality-Vol-2,
  • http://www.scribd.com/doc/115507954/Journal-of-Human-Sexuality-Vol-3,
  • http://www.scribd.com/doc/174191760/Journal-of-Human-Sexuality-Vol-IV.
  • http://www.apa.org/pi/lgbt/resources/therapeutic-response.pdf
  • Wright R, Cummings N. [eds.], Destructive Trends in Mental Health: The Well-Intentioned Path to Harm [New York: Routledge, 2005],
  • http://www.usatoday.com/story/opinion/2013/07/30/sexual-reorientation-therapy-not-unethical-column/2601159/
  • Philip Groves (ed) 92008) The Anglican Communion and Homosexuality Society for Promoting Christian Knowledge, SPCK ISBN 9780281059638 s. 293-332
  • http://www.thepsychologist.org.uk/archive/archive_home.cfm/volumeID_21-editionID_155-ArticleID_1290-getfile_getPDF/thepsychologist%5C0108jarr.pdf - zawiera informację, że w wielu krajach nie używa się już do celów diagnostycznych testu Rorschacha, gdyż patologizuje zdrowych psychicznie ludzi, artykuł wyraża też zaniepokojenie faktem, że Amerykańskie Stowarzyszenie Psychologiczne do tej pory nie wydało rzetelnej oceny tego testu
    Bayer R. 1987 "Homosexuality and American Psychiatry: The Politics of Diagnosis" Princeton University Press ISBN 9780691028378

Twierdzenie 11:

  • http://www.un.org/en/documents/udhr/
  • http://echr.coe.int/Documents/Convention_POL.pdf
  • http://www.christianconcern.com/cases/lesley-pilkington

Podsumowanie:

  • DSM V s. 697-700
  • DSM V s. 698
  • http://www.washingtontimes.com/news/2013/oct/31/apa-correct-manual-clarification-pedophilia-not-se/
  • http://latimesblogs.latimes.com/lanow/2013/01/many-experts-now-view-pedophilia-as-a-sexual-orientation-google-hangout.html,
  • http://www.greeleygazette.com/press/?p=11517,
  • http://www.health.harvard.edu/newsletters/Harvard_Mental_Health_Letter/2010/July/pessimism-about-pedophilia,
  • http://www.parl.gc.ca/HousePublications/Publication.aspx?DocId=4959361&Language=E&Mode=1,
  • http://www.dailymail.co.uk/news/article-2235245/Sex-therapists-legalisation-virtual-child-porn-relieve-paedophiles-urges.html
  • http://www.uc.utoronto.ca/schooling http://www.therapytoday.net/article/show/1984



Opublikowano: 2014-02-20



Oceń artykuł:


Skomentuj artykuł
Zobacz komentarze do tego artykułu